ไขข้อข้องใจ ไฟฟ้า 1 เฟสและไฟฟ้า 3 เฟส คืออะไร
อย่างที่ทราบกันดีว่า “ไฟฟ้า” เป็นพลังงานสำคัญต่อชีวิตความเป็นอยู่ของมนุษย์อย่างมาก เนื่องจากเป็นปัจจัยการอยู่รอดในปัจจุบัน เพราะในปัจจุบันนี้เราดำรงชีวิตอยู่ได้ด้วยอุปกรณ์เครื่องใช้ไฟฟ้าเป็นส่วนใหญ่ แต่หากถามว่าไม่มีไฟฟ้าสามารถอยู่ได้ไหม แน่นอนว่าก็สามารถอยู่ได้ แต่ก็อาจจะเป็นการใช้ชีวิตที่ลำบากหลายเท่าเลยทีเดียว และในเมื่อไฟฟ้าเป็นสิ่งที่สำคัญกับชีวิตความเป็นอยู่ วันนี้เราจึงจะพาคุณไฟทำความรู้จักกับระบบไฟฟ้าแบบเจาะลึกกัน ซึ่งข้อมูลที่เรานำเอามาฝากในวันนี้ จะทำให้คุณเข้าใจว่าไฟฟ้ามีกี่เฟส รวมถึงเจาะลึกไปถึงระบบไฟ 1 เฟส และระบบไฟ 3 เฟสด้วยว่าคืออะไร ทั้ง 2 ระบบนี้ต่างกันอย่างไร
ระบบไฟฟ้า คืออะไร
นิยามของระบบไฟฟ้า กล่าวคือ การส่งและการจ่ายกระแสไฟฟ้า จากแหล่งกำเนิดไปยังผู้ใช้งานตามประเภทต่าง ๆ โดยจะเป็นการส่งกระแสไฟฟ้าจากสถานีจ่ายไฟฟ้าผ่านสายไฟฟ้าแรงสูงไปยังสถานีไฟฟ้าย่อย และจึงค่อยส่งต่อมาสู่หม้อแปลงไฟฟ้า ซึ่งเป็นอุปกรณ์ที่จะทำให้กระแสไฟฟ้านั้นต่ำลงก่อน แล้วจึงส่งกลับมายังบ้านพัก สำนักงาน หรือโรงงานอุตสาหกรรม สถานที่ต่าง ๆ ที่ต้องใช้ไฟ โดยการไฟฟ้าฯ จะเป็นผู้พิจารณาตามความเหมาะสม พิจารณาตามความต้องการของผู้ใช้งานเป็นหลัก ว่าจะต้องใช้ไฟในระบบใด โดยอาจพิจารณาจากปริมาณการใช้ และประเภทหรือจำนวนของเครื่องใช้ไฟฟ้า
ระบบไฟฟ้ามีกี่เฟส
ระบบไฟฟ้านั้นสามารถที่จะแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภท หรือ 2 เฟสด้วยกัน ได้แก่ ระบบไฟ 1 เฟส และระบบไฟ 3 เฟส ซึ่งระบบไฟฟ้าทั้ง 2 ประเภทนี้ จะมีความแตกต่างกันอย่างมากในเรื่องของแรงดันไฟฟ้า ส่งผลให้เกิดการใช้งานของระบบไฟฟ้าที่แตกต่างกันออกไปด้วย
ระบบไฟฟ้าเฟส 1
“ระบบไฟ 1 เฟส” จะเป็นระบบไฟฟ้าที่ใช้ภายในบ้านเรือน โดยระบบไฟฟ้านี้จะมีการจ่ายไฟที่เหมาะสมต่อเครื่องใช้ไฟฟ้าในบ้าน มีการติดตั้งสะดวก สามารถขอติดตั้งได้ง่าย อีกทั้งยังเป็นระบบไฟฟ้าที่มีค่าใช้จ่ายในการติดตั้งน้อย
แรงดันไฟฟ้า 1 เฟสเท่าไหร่
สำหรับแรงดันไฟฟ้าของระบบไฟ 1 เฟส จะมีแรงดันไฟฟ้าอยู่ที่ 220-230 โวลต์ และจะมีความถี่อยู่ที่ 50 เฮิรตซ์
จำนวนสายไฟฟ้า 1 เฟส
ระบบไฟ 1 เฟสจะมีจำนวนสายไฟฟ้าประกอบอยู่ด้วยกัน 2 สาย ได้แก่
- สายไลน์ : สายไลน์ หรือสายที่ช่างไฟฟ้าอาจเรียกว่าสายเฟส เป็นสายที่จะถูกเขียนแทนด้วยตัวอักษร L ซึ่งย่อมาจาก Line 1 เส้น
- สายนิวตรอน : สายนิวตรอน หรือสายที่ช่างไฟฟ้าอาจเรียกว่าสายศูนย์ เป็นสายที่จะถูกเขียนแทนด้วยตัวอักษร N ซึ่งย่อมาจาก Neutral 1 เส้น
ระบบไฟฟ้าเฟส 3
“ระบบไฟ 3 เฟส” หรือที่อาจรู้จักกันในอีกชื่อว่า “ระบบไฟฟ้ากระแสสลับ 3 เฟส 4 สาย” ระบบไฟฟ้าระบบนี้ จะเป็นระบบไฟฟ้าที่มักนิยมใช้กับอาคาร ตึกสูง โรงงานอุตสาหกรรม หรือใช้กับสถานที่ที่ต้องการใช้ไฟฟ้าเป็นจำนวนมาก ระบบไฟฟ้านี้จะมีความดันไฟฟ้าที่มากกว่า หากเปรียบเทียบกับระบบไฟ 1 เฟส แต่จะมีค่าใช้จ่ายที่สูงมากกว่าด้วยเช่นเดียวกัน
แรงดันไฟฟ้า 3 เฟสเท่าไหร่
ระบบไฟ 3 เฟสจะเป็นระบบไฟฟ้าที่มีแรงดันอยู่ระหว่าง สายไลน์กับไลน์ 380-400 โวลต์ และจะมีแรงดันไฟฟ้าระหว่างสายไลน์ กับสายนิวตรอนอยู่ที่ 220-230 โวลต์ มีความถี่อยู่ที่ 50 เฮิรตซ์
จำนวนสายไฟฟ้า 3 เฟส
สำหรับจำนวนของสายไฟในระบบไฟ 3 เฟสนั้น จะมีด้วยกันทั้งหมด 4 สายด้วยกัน ประกอบไปด้วย
- สายไลน์ หรือสายเฟส จำนวน 3 เส้น
- สายนิวตรอน หรือสายศูนย์ จำนวน 1 เส้น
ความแตกต่างของไฟ 1 เฟสกับ 3 เฟส
ไฟฟ้า 1 เฟส และ ไฟฟ้า 3 เฟส เป็นระบบไฟฟ้าที่ใช้งานในลักษณะที่แตกต่างกันอย่างชัดเจน โดยไฟฟ้า 1 เฟสจะเหมาะสมกับการใช้งานในบ้านเรือนหรืออาคารขนาดเล็ก โดยมีแรงดันไฟฟ้าที่ 220-230 โวลต์ และสามารถจ่ายกระแสไฟฟ้าได้เพียง 1 เฟส ซึ่งเหมาะกับการใช้งานเครื่องใช้ไฟฟ้าขนาดเล็ก เช่น แอร์ พัดลม หรือทีวี ที่ไม่ต้องการพลังงานไฟฟ้าจำนวนมาก ในขณะที่ ไฟฟ้า 3 เฟส จะมีแรงดันไฟฟ้าที่สูงกว่า โดยจะมีการจ่ายไฟฟ้าผ่าน 3 เฟส ซึ่งเหมาะกับการใช้งานในสถานที่ที่มีเครื่องจักรหรืออุปกรณ์ที่ต้องการพลังงานไฟฟ้าจำนวนมาก เช่น โรงงานหรือธุรกิจขนาดใหญ่ ที่ใช้เครื่องจักรและอุปกรณ์ที่มีการใช้งานพลังงานสูง ระบบไฟฟ้า 3 เฟสจะช่วยให้การจ่ายไฟฟ้ามีความสมดุลมากขึ้น และสามารถรองรับการใช้งานที่มีการโหลดไฟฟ้าหนักได้ดีกว่า
ระบบไฟฟ้า 2 เฟสมีไหม
ระบบไฟฟ้าที่เป็นการส่งและการจ่ายกระแสไฟฟ้านั้น จะมีเพียงแค่ระบบไฟ 1 เฟส และระบบไฟ 3 เฟสเท่านั้น ไม่มีระบบไฟฟ้า 2 เฟสในมาตรฐานการจ่ายกระแสไฟฟ้า เพราะระบบไฟฟ้าที่ใช้งานกันทั่วไปมีแค่ ไฟฟ้า 1 เฟส และ ไฟฟ้า 3 เฟส เท่านั้น ระบบไฟฟ้า 1 เฟสเหมาะกับการใช้งานในบ้านเรือนขนาดเล็ก ขณะที่ระบบไฟฟ้า 3 เฟสจะถูกใช้ในอุตสาหกรรมหรือโรงงานที่ต้องการพลังงานไฟฟ้าสูง ระบบไฟฟ้า 2 เฟสที่บางคนเข้าใจจึงไม่ใช่มาตรฐานที่มีการใช้งานจริงในระบบไฟฟ้า
ความสำคัญของไฟ 1 เฟสกับ 3 เฟส
การเลือกใช้ไฟฟ้า 1 เฟสหรือไฟฟ้า 3 เฟสมีความสำคัญตามประเภทการใช้งานและขนาดของการใช้พลังงานไฟฟ้าในแต่ละสถานที่ สำหรับบ้านเรือนที่ใช้งานเครื่องใช้ไฟฟ้าจำนวนน้อย ระบบไฟฟ้า 1 เฟสจะเพียงพอและช่วยประหยัดค่าใช้จ่ายในการติดตั้ง แต่สำหรับอุตสาหกรรมหรือธุรกิจที่ต้องการพลังงานไฟฟ้าจำนวนมาก การใช้ไฟฟ้า 3 เฟสจะช่วยให้กระแสไฟฟ้ามีความเสถียรและรองรับโหลดไฟฟ้าได้อย่างมีประสิทธิภาพ
วิธีการเลือกใช้ระบบไฟ 1 เฟสกับ 3 เฟส
- ไฟฟ้า 1 เฟส
สำหรับบ้านขนาดเล็กหรือขนาดกลางที่มีเครื่องใช้ไฟฟ้าไม่มาก เช่น แอร์ขนาดเล็ก ทีวี ตู้เย็น ระบบไฟฟ้า 1 เฟสจะเพียงพอในการใช้งานแล้ว การติดตั้งไฟฟ้า 1 เฟสไม่ซับซ้อนและไม่ต้องใช้พื้นที่มาก อีกทั้งค่าใช้จ่ายในการติดตั้งต่ำ เมื่อเทียบกับระบบไฟฟ้า 3 เฟส หากคุณมีบ้านขนาดเล็กหรือมีเครื่องใช้ไฟฟ้าจำกัด ระบบไฟฟ้า 1 เฟสจะเป็นตัวเลือกที่เหมาะสมที่สุด
- ไฟฟ้า 3 เฟส
ถ้าคุณเป็นเจ้าของธุรกิจหรืออุตสาหกรรมที่ต้องใช้ไฟฟ้าจำนวนมาก เช่น โรงงานที่มีเครื่องจักรขนาดใหญ่หรือการใช้งานไฟฟ้าในปริมาณสูง ระบบไฟฟ้า 3 เฟสจะช่วยให้การจ่ายไฟฟ้ามีความเสถียรและประสิทธิภาพสูงสุด การติดตั้งไฟฟ้า 3 เฟสอาจจะมีค่าใช้จ่ายสูงกว่าระบบ 1 เฟส แต่ในระยะยาวจะช่วยประหยัดค่าไฟฟ้าได้มากกว่า เนื่องจากการกระจายการใช้ไฟฟ้าจะลดความเสี่ยงในการใช้ไฟฟ้าอย่างไม่สมดุล
ข้อดีของไฟ 1 เฟสกับ 3 เฟส
ไฟฟ้าแต่ละเฟสก็จะมีข้อดีแตกต่างกันออกไป ไปดูกันว่าไฟฟ้าแต่ละเฟสนั้นมีข้อดีอะไรบ้าง
ข้อดีของไฟฟ้า 1 เฟส
- ติดตั้งง่ายและรวดเร็ว : การติดตั้งระบบไฟฟ้า 1 เฟสไม่ซับซ้อน และไม่ต้องการอุปกรณ์มากมาย
- ค่าใช้จ่ายต่ำ : ทั้งค่าติดตั้งและค่าบำรุงรักษามีราคาถูกกว่าไฟฟ้า 3 เฟส
- เหมาะสำหรับบ้านขนาดเล็ก : ใช้ได้กับบ้านที่มีเครื่องใช้ไฟฟ้าขนาดเล็กถึงกลาง
ข้อดีของไฟฟ้า 3 เฟส
- รองรับโหลดไฟฟ้าหนัก : เหมาะสำหรับธุรกิจหรือโรงงานที่ต้องใช้ไฟฟ้าปริมาณมาก
- ความเสถียรสูง : ลดความเสี่ยงจากไฟฟ้าลัดวงจรหรือไฟตก
- ประหยัดค่าไฟในระยะยาว : สามารถกระจายโหลดไฟฟ้าและประหยัดพลังงานได้มากกว่า
จุดพิจารณาของไฟฟ้าแต่ละเฟส
ก่อนที่จะเลือกว่าควรใช้ไฟฟ้าเฟสไหนควรพิจารณาจากหลาย ๆ องค์กร เพื่อให้ได้ตัวเลือกที่เหมาะสมกับการใช้งานของเรามากที่สุด ไปดูกันว่าควรพิจารณาจากอะไรบ้าง
จุดพิจารณาของไฟฟ้า 1 เฟส
เมื่อเลือกใช้ระบบไฟฟ้า 1 เฟสในบ้าน สิ่งแรกที่ควรพิจารณาคือ ขนาดของบ้าน และ การใช้งานเครื่องใช้ไฟฟ้า หากบ้านของคุณมีขนาดเล็ก หรือมีเครื่องใช้ไฟฟ้าจำนวนไม่มาก ระบบไฟฟ้า 1 เฟสจะเพียงพอต่อความต้องการในการใช้งาน เพราะไม่ต้องการพลังงานไฟฟ้าสูง
จุดพิจารณาของไฟฟ้า 3 เฟส
หากคุณกำลังพิจารณาการติดตั้งระบบไฟฟ้า 3 เฟสในบ้านหรือสถานประกอบการ สิ่งที่ต้องคำนึงถึงคือ การใช้งานไฟฟ้าจำนวนมาก ซึ่งมักเกิดขึ้นใน ธุรกิจหรือโรงงาน ที่ต้องการพลังงานไฟฟ้าสูง เช่น การใช้งานเครื่องจักรขนาดใหญ่หรือระบบไฟฟ้าที่มีโหลดไฟฟ้าหนัก ระบบไฟฟ้า 3 เฟสจึงเหมาะสมกับสถานที่เหล่านี้ เนื่องจากสามารถรองรับความต้องการไฟฟ้าในปริมาณมากได้อย่างมีประสิทธิภาพและมั่นคง
สรุป
เมื่ออ่านมาถึงตรงนี้หลาย ๆ คนอาจจะเข้าใจเรื่องระบบไฟฟ้ากันมากขึ้นแล้ว ซึ่งต้องบอกก่อนว่านอกจากระบบไฟฟ้าที่ว่านี้แล้ว หากคุณอยากที่จะประหยัดค่าไฟฟ้าให้ถูกลง สำหรับสถานที่ที่มีการใช้ไฟฟ้ามาก นอกจากระบบไฟเฟส 3 แล้ว การเลือกติดตั้งโซลาร์เซลล์ ไม่ว่าจะเป็นการติดตั้งโซลาร์เซลล์ใช้ในบ้าน หรือติดตั้งโซลาร์เซลล์สำหรับใช้ในโรงงานอุตสาหกรรม ก็ถือเป็นอีกหนึ่งทางเลือกที่จะทำให้คุณสามารถประหยัดค่าไฟลงไปมากกว่าเดิมได้หลายเท่าตัว และหากคุณสนใจที่จะใช้งานระบบโซลาร์เซลล์ หรือระบบพลังงานทดแทน KG SOLAR คือผู้ให้บริการติดตั้งโซลาร์เซลล์มากกว่า 10 ปี ไม่ว่าจะเลือกติดตั้งที่ไหน KG SOLAR ก็มีผู้เชี่ยวชาญด้านการติดตั้งโซลาร์เซลล์พร้อมให้บริการ รับรองว่าครบจบในที่เดียว!
